(Видеа) КОНЕЧНО ВИСТИНАТА: За професор од Софија МАКЕДОНСКИОТ е литературен, а БУГАРСКИОТ вештачки

Нема сомнеж дека македонскиот јазик е литературен, а не дијалект. Историјата на македонскиот јазик не започнува со Коминтерната и нејзината хипотетичка интервенција во 1945 година. На оние кои тврдат дека македонскиот јазик е вештачки мора да им се каже дека и бугарскиот јазик е вештачка конструкција. Создаден е во 19 век. Ова го вели проф. Александар Ќосев, културен историчар и литературен научник, професор на софискиот универзитет „Св. Климент Охридски“, јави репортерот на БГНЕС.

Културниот центар при СУ на чело со проф. Ќосев организираше превод од македонски на бугарски и од бугарски на македонски во салата „Алма Алтер“. Ќосев изјави дека има четири ставови за односите меѓу бугарскиот и македонскиот јазик. Првото гледиште е официјалното бугарско гледиште и според него македонскиот јазик е кодифицирана норма на бугарскиот јазик. Според Ќосев, ова гледиште се потпира на некоја хипотетичка лингвистичка историја.

Вториот став е македонскиот.

„Официјалниот македонски поглед, кој не е само македонски, го дефинира и македонскиот јазик и неговиот однос со бугарскиот преку потеклото. Но, не преку историското потекло, туку преку потеклото на обичниот човек. Затоа што јазикот се раѓа секогаш кога ќе се роди бебе и кога ќе го научи својот мајчин јазик и кога ќе го научи овој волшебен, сладок мајчин говор.

Односно, постои вроден однос на поединецот кон јазикот што го прави мајчин јазик. Замислете ја ситуацијата на луѓето, Македонците, кои живееле со овој мајчин говор, шармантен, сладок, Македонец, па некој доаѓа и им вели: „Ова не е ваш јазик“, што се случува потоа, секако следуваат шеги“, изјави Ќосев.

Третиот став е оној на модерната наука, кој е поддржан од Ќосев. Модерната наука истражува и е свесна за тоа како настанале модерните народи и како биле кодифицирани литературните јазици.

„Се осмелувам да кажам дека се согласувам со овој став и централниот приговор на бугарската страна, дека македонскиот е вештачка конструкција, овој став кажува нешто многу едноставно – добро, и бугарската е вештачка конструкција. Тоа е вештачка конструкција што се создавала во текот на еден век, 19 век, и која го кодифицирала јазикот на тој начин што има идентитет – политички идентитет, а не јазичен“, потенцира Ќосев.

Четвртиот став е оној на славистите насекаде во светот.

„Има лингвисти на светските универзитети и којзнае зошто не се сомневаат дека македонскиот јазик постои. Некако не наоѓаат заедничко гледиште со бугарските лингвисти“, рече Ќосев и додаде дека за оваа значителна „академска заедница“, македонскиот јазик заслужува да се проучува, неговата фонетика, морфологија, синтакса и неговата литература се несомнени.

За овие слависти ширум светот, бугарско-македонскиот спор е „многу чуден и речиси неразбирлив“.

За професорот Александар Ќосев нема дилема дека македонскиот е литературен јазик.

„Сега кажав каде сум. За мене нема дилема дека македонскиот јазик е посебен литературен јазик и дека луѓето го користат. Тоа не е дијалект, бидејќи дијалектот се користи во одредени функционални сфери на општеството, односно дома, во секојдневниот живот, во домашна смисла, на нивоа, но дијалектите не можат да им служат на сите сложени современи сфери на животот. Тие не можат да се користат во болници, училишта, дипломатски канцеларии. Значи, македонскиот јазик од оваа гледна точка е полноправен јазик“, категоричен е Ќосев.

Тој смета дека историјата на македонскиот јазик не започнува со Коминтерната и нејзината „хипотетичка или нехипотетичка интервенција“ во 1945 година.

„Започнува многу порано, кога источните и западните дијалекти на бугарските говорители во овие земји почнаа да се оддалечуваат и да имаат различни културни судбини. Секој што го читал списанието „Македонија“ знае што пишува таму за македонскиот јазик Петко Славејков.

Со два збора, македонскиот јазик од една или друга причина се одвои, има самостојна судбина, му служи на целото македонско општество, во него е напишана голема поезија. Има традиции и тој што го негира тоа мора да е слеп, а тој што сè сведува на некакво потекло мора да запомни дека зборот потекло има две значења – потеклото на родот и потеклото на поединецот.

„Никој не може да им го одземе чувството дека го зборуваат својот мајчин јазик на Македонците“, категорично рече проф. Александар Ќосев.

Александар Ќосев е по потекло од Дојран. Неговиот татко е братучед на истакнатиот историчар, Македонец и заменик-главен уредник на „Работничко дело“ Дино Ќосев. Член е на ВМРО (Обединета). Во 1932 година, Дино Ќосев беше еден од првите што го покрена прашањето за признавање на посебна македонска нација.

Во 1933 година емигрирал во СССР и поднесува извештај до Коминтерната за неопходноста од признавање на посебна македонска нација. По раздорот меѓу Сталин и Тито, тој призна дека терминот „македонски народ“ нема етничко значење и го отфрли постоењето на македонска нација пред создавањето на југословенската федерација. Односно признава дека токму обратно од бугарското тврдење, под закана од Сталин и Русија, Македонците морале да станат Бугари, а не обратно.

После овие изјави, руските измеќари во Бугарија, како агенцијата БГНЕС побрзаа професорот да го претстават како предавник, внук на македонски комунисти, кои биле соработници на Коминтерната, па поради тоа имале вакви ставови.