БЕЛЕЖНИК: На денешен ден…

БЕЛЕЖНИК

1528.- Балтасар Хубмаер, еден од главните водачи на австриските баптисти, бил запален на клада во Виена како еретик.

1628.- Роден е италијанскиот лекар и ботаничар Марчело Малпиги, кој се смета за творец на микроскопската анатомија. Тој пронашол многу конвексна леќа – едноставен микроскоп кој се зголемува до 180 пати.

1772.- Роден е германскиот писател Фридрих фон Шлегел, еден од основоположниците на германскиот романтизам и еден од првите европски модернисти. Пишувал есеи, песни и раскази, пропагирајќи ги идеите на романтичното движење. Во „Историјата на старата и новата книжевност“ даде една од првите критики за целокупната светска литература.

1856.- Умре Јован Стерија Поповиќ, првиот српски комичар, „татко“ на српската драма и како министер за образование, еден од главните организатори на просветниот и културниот живот во обновената Србија. Учествувал во основањето на првиот белградски театар (Позориште на Ѓумруку), кој бил отворен во 1841 година со изведбата на неговата трагедија „Смртта на Стефан Дечански“. Неговите претстави се на театарските репертоари повеќе од 100 години („Лага и парализа“, „Покондирена тиква“, „Кир-Јања“, „Родољупци“).

1872.- Умре италијанскиот револуционер Џузепе Мацини, главниот идеолог на италијанското национално движење во 19 век и еден од основачите на современата италијанска држава.

1915.- Во Чикаго е одржано Првото југословенско народно собрание со претставници на 486 различни емигрантски организации од САД и Канада. Тоа беше првиот голем јавен настан во светот во корист на идејата за ослободување и обединување на јужнословенските народи во една држава.

1922.- Британските власти го уапсија Махатма Ганди, го обвинија за бунт и го осудија на шест години затвор.

1945.- Токио е уништен во Втората светска војна со напад на 300 американски бомбардери Б-29. Околу 100.000 жители на јапонската престолнина загинаа, а околу милион останаа без покрив над главата.

1948.- Чехословачкиот министер за надворешни работи Јан Гариге Масарик, син на првиот чехословачки претседател Томаш, изврши самоубиство, скокајќи од прозорецот на зградата на министерството во Прага.

1952.- Поранешниот кубански претседател Фулгенсио Батиста ја собори кубанската влада, а потоа владееше со земјата како диктатор до 1959 година, кога беше соборен од Фидел Кастро.

1959.- Во Ласа, главниот град на Тибет избувна бунт против кинеската власт. По неколкудневни улични борби, Кинезите го задушија бунтот, а Далај Лама побегна во Индија.

1968.- Во пристаништето Велингтон, Нов Зеланд, се преврте траект, при што загинаа најмалку 200 луѓе.

1969.- Џејмс Ерл Реј, обвинет за убиство на американскиот црнец лидер Мартин Лутер во април 1968 година, е осуден на 99 години затвор.

1974.- Јапонскиот поручник Хиро Онаде им се предаде на филипинските власти по 29 години криење во џунглата, објаснувајќи дека „не добил наредба да се повлече и да стави крај на војната меѓу САД и Јапонија“.

1975.- Силите на Северен Виетнам го зазедоа градот Буон Ма Туот во првата голема победа во Виетнамската војна. Таа победа го означи почетокот на големата офанзива која доведе до освојување на Сајгон (Хо Ши Мин Сити) седум недели подоцна.

1976.- Во Титоград (Подгорица) е основана Црногорската академија на науките и уметностите (ЦАНУ). Прв претседател на CANU беше д-р Бранко Павиќевиќ, потпретседатели беа писателот Михаило Лалиќ и д-р Милорад Мијушковиќ.

1990.- Судот во Ирак го осуди на смрт британскиот новинар Фарзад Базофт поради шпионажа. И покрај бранот протести во странство и апелот до ирачките власти да му го поштедат животот, тој беше погубен на 15 март.

1993.- Сухарто по шести пат е избран за претседател на Индонезија.

1995.- Во експлозија на бомба пред џамија во пакистанскиот град Карачи загинаа 12 лица, меѓу кои пет деца, а 26 беа повредени.

1997.- Ватикан воспостави дипломатски односи со Либија.

2000.- Здружението на независни електронски медиуми (АНЕМ) протестираше до српските власти поради затворањето на независните радио и телевизиски станици во Србија, велејќи дека акцијата на владата „достига застрашувачки размери“.

2000.- Во Риека умре популарниот пејач Иво Робиќ, легенда на хрватската и југословенската музичка сцена.

2001 – Соединетите Држави ја условуваат економската помош на СР Југославија со соработка со Меѓународниот трибунал за воени злосторства во Хаг, барајќи екстрадиција на обвинетите за воени злосторства, вклучително и поранешниот претседател Слободан Милошевиќ и воениот командант на босанските Срби Ратко Младиќ, до 31 март. По апсењето на Слободан Милошевиќ на 1 април, Соединетите Американски Држави одобрија 50 милиони долари помош за Југославија.

2002.- Како одмазда за смртта на 11 Израелци во самоубиствен бомбашки напад од арапски екстремисти во Ерусалим, израелските хеликоптери го уништија седиштето на палестинскиот лидер Јасер во Газа.

2004.- Либија потпиша протокол со кој и се дозволува на Меѓународната агенција за атомска енергија при ОН да ги проверува нејзините капацитети за складирање нуклеарно оружје.

2005.- Светскиот шаховски шампион Гери Каспаров, по освојувањето на големиот турнир во Линарес, објави дека го напушта шахот за да продолжи со политичка кариера или ќе направи се што е во негова моќ за „да се спротивстави на диктатурата на Владимир Путин“.